Het federaal parket is acht gerechtelijke onderzoeken gestart naar in totaal zeventien incidenten met drones. De onbemande toestellen werden de afgelopen weken waargenomen boven strategische infrastructuur, waaronder luchthavens, militaire basissen en nucleaire sites. Justitie houdt ernstig rekening met een ‘hybride dreiging’ en mogelijke spionage door een buitenlandse mogendheid.

De aanleiding voor de onderzoeken is een reeks verontrustende meldingen van onbevoegde dronevluchten boven gevoelige locaties. Zo werd het luchtruim boven de luchthavens van Luik en Brussels Airport (Zaventem) vorige week tijdelijk gesloten na de detectie van drones. Ook boven de kerncentrale van Doel en diverse militaire domeinen zijn toestellen gesignaleerd.

Hybride oorlogsvoering

Normaal gesproken worden inbreuken op de dronewetgeving behandeld door lokale parketten. Dat deze dossiers nu zijn overgeheveld naar ("gefederaliseerd" bij) het federaal parket, wijst erop dat de autoriteiten de incidenten niet langer zien als louter kwajongensstreken of hobbyisme. Er zijn aanwijzingen dat de drones ingezet kunnen worden om het land te destabiliseren of te bespioneren.

In Europese kringen en diplomatieke wandelgangen wordt met een beschuldigende vinger naar Rusland gewezen, zeker in de context van de voortdurende oorlog in Oekraïne. Moskou ontkent echter elke betrokkenheid. Yasmina Vanoverschelde, woordvoerder van het federaal parket, nuanceert: "Het is vaak nog moeilijk om te onderscheiden of het gaat om een lokale dronepiloot die de regels overtreedt, of om een poging tot destabilisatie door een statelijke actor. De situatie is nog volop in ontwikkeling."

Nieuwe richtlijnen en taskforce

Omdat het fenomeen van gecoördineerde drone-incursies relatief nieuw is voor België, ontbreken er nog definitieve richtlijnen voor de aanpak ervan. Daarom is een multidisciplinaire werkgroep opgericht met vertegenwoordigers van het parket, de politie en de inlichtingendiensten. Zij werken aan een standaardprocedure (omzendbrief) die moet vastleggen hoe politie en justitie moeten optreden bij dergelijke dreigingen.

Reactie Federale Politie

Naar aanleiding van de recente incidenten kwam er kritiek in de media dat de gespecialiseerde anti-drone-eenheid van de politie niet werd ingezet tijdens de sluiting van het luchtruim boven Zaventem. De federale politie reageerde maandag in een persbericht dat ze de problematiek opvolgen met de "hoogste prioriteit".

De politie hanteert naar eigen zeggen een strategie van "detecteren, identificeren en neutraliseren". Het al dan niet inzetten van specifieke middelen gebeurt op basis van een grondige risicoanalyse, waarbij operationele discretie essentieel is. "De realiteit van het politiewerk in deze context is complex en vereist een doordachte aanpak", aldus de federale politie.