Tienduizenden mensen de straat op in Den Haag: "Klimaat hoort bovenaan de politieke agenda"
De timing was bewust gekozen. Volgens de organisatoren is het onbegrijpelijk dat de politiek blijft zwijgen over de klimaatcrisis, terwijl deze in de verkiezingscampagnes nauwelijks een rol speelt.
Tienduizenden mensen, volgens de organisatie zo'n 45.000, hebben zondag meegelopen in een grote klimaatmars in Den Haag. Vanaf het Malieveld trok de stoet in een gemoedelijke sfeer door het centrum van de stad. Het doel was een luid en duidelijk signaal af te geven aan de politiek, vlak voor de parlementsverkiezingen van aanstaande woensdag: de klimaatcrisis moet weer een prioriteit worden.
De mars werd georganiseerd door de Klimaatcrisis Coalitie, een samenwerkingsverband van onder meer Oxfam Novib, Milieudefensie, Greenpeace, Extinction Rebellion, Grootouders voor het Klimaat en de Jonge Klimaatbeweging.
Een signaal vlak voor de verkiezingen
De timing was bewust gekozen. Volgens de organisatoren is het onbegrijpelijk dat de politiek blijft zwijgen over de klimaatcrisis, terwijl deze in de verkiezingscampagnes nauwelijks een rol speelt. Langlopend opinieonderzoek onderschrijft dit beeld: hoewel driekwart van de Nederlanders het klimaat een belangrijk onderwerp vindt, daalt het op de prioriteitenlijst van kiezers.
Uit kiezersonderzoek van het SCP blijkt dat nog maar 2 op de 10 Nederlanders spontaan het klimaat noemen als een van de grootste maatschappelijke thema's, tegenover 3 op de 10 in het voorjaar van 2023. Een recente peiling van EenVandaag plaatste het klimaat zelfs op de 11e plek, ver achter thema's als huisvesting (58%), immigratie (44%) en gezondheidszorg (40%).
Van 'klimaatverlamming' tot creatief protest
De dag begon op het Malieveld met optredens van onder meer Spinvis en een reeks speeches. Terwijl Froukje's klimaatnummer 'Groter dan ik' uit de speakers klonk, verzamelden zich demonstranten van alle leeftijden. Er werden veel creatieve protestborden meegedragen, met leuzen als "Ik val op mannen met een lage CO2-voetafdruk", "De planeet verdient uw stem" en "Is toch je moedertje".
Ondanks de "positieve energie" van de grote opkomst, heerst er bij veel deelnemers, en met name jongeren, een gevoel van machteloosheid. Dit wordt ook wel "klimaatverlamming" genoemd. "Jongeren leren op school dat de wereld naar de knoppen gaat, maar zien vervolgens dat de politiek geen keuzes maakt en geen toekomstbeeld schetst," legde Daan Zieren, voorzitter van de Jonge Klimaatbeweging, eerder uit bij de NOS.
De 20-jarige Lucie verwoordde dit gevoel tijdens de mars: "Ik zie geen toekomst meer als ik naar de toekomst kijk." Ze was cynisch over de impact, maar liep toch mee: "Ik ben er vooral om gelijkgestemde mensen te ontmoeten en daar hoop uit te putten. En ik wil over dertig jaar terugkijken en voelen dat ik aan de juiste kant van de geschiedenis heb gestaan."
Ook andere deelnemers uitten hun frustratie. "Ik denk dat veel mensen zich zorgen maken, vooral jongeren, maar veel mensen zijn de politici beu," zei de 47-jarige Marijn Roorda, die zich had verkleed als ijsbeer. "Er gebeurt niets, er verandert niets, en wij willen verandering zien."
De 62-jarige Margriet zag juist een herleving van oud protest. "De protestmentaliteit van vroeger van mijn generatie zie ik terug bij jongeren van nu," grapte ze. Zij wees op de kern van het probleem: "Het klimaatprobleem is een langetermijnprobleem. Er iets tegen doen levert morgen geen nieuwe woningen op, het levert morgen geen extra inkomen op."
Verdeelde politieke aanwezigheid
De oproep was duidelijk gericht aan de politiek, maar die was verdeeld aanwezig. In de menigte wapperden vlaggen van linkse partijen als GroenLinks-PvdA, D66, Partij voor de Dieren, Volt, Bij1 en de SP. Partijleiders als Rob Jetten (D66) en Esther Ouwehand (PvdD) liepen zelf ook mee.
Partijen rechts van D66 waren echter afwezig. Zo werd de VVD, de partij van demissionair klimaatminister Hermans, niet op de mars gesignaleerd.