Het vliegverkeer in Denemarken en Noorwegen is deze week herhaaldelijk ontregeld door drones die boven verschillende luchthavens vlogen. Na eerdere incidenten bij Kopenhagen en Oslo, werd woensdagavond ook de luchthaven van Aalborg urenlang gesloten. Een KLM-vlucht vanuit Amsterdam moest uitwijken naar Billund, waarna de 94 passagiers met bussen naar hun bestemming werden gebracht.
Meerdere luchthavens getroffen
Volgens de politie werden drones niet alleen boven Aalborg gesignaleerd, maar ook bij Esbjerg, Sønderborg en de vliegbasis Skrydstrup, waar de Deense F-16- en F-35-gevechtsvliegtuigen gestationeerd zijn. Omdat het in de nacht gebeurde en daar pas later op de dag vluchten gepland stonden, hoefden die luchthavens niet te sluiten. De drones vlogen soms met lichten aan en bleven urenlang boven een groot gebied cirkelen.
Maandag lag het vliegverkeer bij Kopenhagen al vier uur stil na meldingen van meerdere drones. Enkele uren later sloot ook de luchthaven van Oslo tijdelijk het luchtruim nadat daar tweemaal drones waren waargenomen. Beide luchthavens zijn inmiddels weer operationeel, al wordt nog steeds gewaarschuwd voor vertragingen en annuleringen.
Onzekerheid over herkomst en doel
Wie er achter de dronevluchten zit en wat het doel is, blijft onduidelijk. De Deense politie vermoedt dat het gaat om professionele, vrij grote drones die doelbewust hebben laten zien waartoe ze in staat zijn. “Zolang er drones boven de luchthaven vliegen, stijgen er geen vliegtuigen op,” aldus de autoriteiten. Neerschieten bleek niet mogelijk zonder risico voor de veiligheid.
De Deense minister van Justitie Peter Hummelgaard sprak van een “professionele partij” die met de drones vooral angst wil zaaien. Er is volgens hem geen directe militaire dreiging, maar hij verwacht dat dit soort incidenten vaker zal voorkomen.
Politieke reacties en verdenkingen
De Deense premier Mette Frederiksen bestempelde de dronevluchten eerder deze week als “de ernstigste aanval op de kritieke infrastructuur van Denemarken tot nu toe” en sprak van “een aanslag” op de luchthaven van Kopenhagen. Zij sluit geen scenario’s uit over mogelijke daders.
De Europese Commissie wees in eerste instantie richting Rusland, dat de laatste weken vaker in verband is gebracht met luchtruimschendingen in Polen en de Baltische staten. NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte waarschuwde voor “een patroon van toenemend onverantwoordelijk gedrag” door Moskou en voor het risico van escalatie.
De Deense minister van Defensie Troels Lund Poulsen nuanceerde dat standpunt echter en zei donderdag dat er vooralsnog geen bewijs is voor Russische betrokkenheid. Denemarken werkt samen met de veiligheidsdiensten, het leger, de EU en de NAVO om de incidenten te onderzoeken en de verdediging tegen drones te versterken.
Hinder voor reizigers
Door de sluitingen werden tientallen vluchten geannuleerd of omgeleid, vooral naar luchthavens in Zweden en binnen Denemarken. Op Kopenhagen Airport ontstonden lange rijen bij de informatiebalies, terwijl andere luchthavens extra personeel moesten oproepen.
Hoewel het vliegverkeer inmiddels op alle getroffen luchthavens is hervat, blijft de dreiging van nieuwe verstoringen bestaan. De Deense autoriteiten benadrukken dat passagiers en omwonenden nooit direct in gevaar zijn geweest, maar dat de situatie “uiterst ernstig” is en nauwlettend wordt gevolgd.
