De Vlaamse regering heeft een akkoord bereikt over de begroting voor 2026. In zijn Septemberverklaring presenteerde minister-president Matthias Diependaele (N-VA) de plannen in het Vlaams Parlement. De nadruk ligt op forse besparingen, waarbij de ontwikkelingssamenwerking een van de zwaarst getroffen domeinen is.
Ontwikkelingssamenwerking bijna volledig weg
Vlaanderen trekt jaarlijks 15 miljoen euro uit voor samenwerkingsverbanden met Malawi, Mozambique en Marokko. Die middelen verdwijnen nu bijna volledig. Enkel noodhulp bij crisissituaties en beperkte steun aan multilaterale organisaties blijven behouden. Ook het mediaproject MO*, dat mondiale thema’s belicht, verliest zijn subsidies.
Oppositiepartij Groen reageert furieus. “Dit is antisociaal beleid, dat de armsten ter wereld en de strijd tegen de klimaatcrisis in de steek laat,” aldus covoorzitter Nadia Naji. Mensenrechtenorganisatie 11.11.11 spreekt van een “Trumpiaanse, kortzichtige keuze die solidariteit ondermijnt in tijden van oorlog en internationale instabiliteit.”
De Vlaamse beslissing komt bovenop eerdere aankondigingen van de federale regering, die volgend jaar een kwart minder zal besteden aan ontwikkelingssamenwerking.
Andere grote besparingen
De Vlaamse regering moest in totaal 1,5 miljard euro vinden om de begroting op koers te houden richting een evenwicht in 2027. Dat leidde tot ingrepen in vrijwel alle domeinen: welzijn, onderwijs, werk en economie.
Schoolbonus geschrapt: de jaarlijkse toelage van 23 tot 70 euro per kind verdwijnt, behalve voor gezinnen die recht hebben op een sociale toeslag. Dat bespaart 50 miljoen euro.
Subsidies gekortwiekt: in totaal worden voor 210 miljoen euro subsidies geschrapt, oplopend tot 300 miljoen euro als beleid niet wordt uitgevoerd.
Renovatiepremies ingeperkt: gezinnen met de hoogste inkomens krijgen geen verbouwpremie meer.
Sociale voordelen aangepast: ook de koelkastbon van 250 euro voor lage inkomens verdwijnt.
Zorgverzekering duurder: de premie stijgt in 2026 met 35 tot 100 euro per jaar.
“Sociaal register” moet steun gerichter maken
Om de verdeling van sociale voordelen eerlijker te maken, wil de regering een nieuw “sociaal register” opzetten. Daarmee moet duidelijk worden wie welke toelagen ontvangt, gaande van kinderbijslag en kinderopvangkortingen tot energiepremies en cultuurtickets. Volgens Diependaele moet dit het vertrouwen van de Vlamingen in een “eerlijke en doelgerichte overheid” versterken.
Federale zorgen groeien
De Vlaamse begroting komt er terwijl ook federaal een zware oefening wacht. Volgens nieuwe cijfers van het Monitoringcomité dreigt het Belgische begrotingstekort in 2029 op te lopen tot 39,1 miljard euro, goed voor 5,5 procent van het bbp. Premier Bart De Wever (N-VA) zal midden oktober zijn State of the Union moeten aangrijpen om bijkomende maatregelen aan te kondigen.
