België heeft een sterke toename vastgesteld in de invoer van Russisch vloeibaar aardgas (LNG) via de haven van Zeebrugge, ondanks sancties van de Europese Unie die gericht zijn op het terugdringen van de energie-inkomsten van Moskou, meldde de Belgische pers donderdag.

De stijging volgt op een door de EU ingesteld verbod, van kracht sinds 27 maart, op het transitvervoer van Russisch LNG via Europese havens naar bestemmingen buiten de EU.

De maatregel, onderdeel van het veertiende sanctiepakket van de EU tegen Rusland wegens de oorlog in Oekraïne, verbiedt het doorvoeren of doorexporteren van Russisch LNG naar derde landen, in het bijzonder in Azië.

Onbedoelde gevolgen

Hoewel de sancties bedoeld waren om de gashandel van Rusland te beperken, hebben ze in België een onbedoeld effect gehad. Omdat Russisch LNG niet langer kan worden doorgevoerd, worden steeds grotere volumes rechtstreeks in het Europese gasnet geïnjecteerd via Belgische infrastructuur.

Volgens de recentste gegevens die door de kranten L'Echo en De Tijd worden aangehaald, leverde het Russische gasbedrijf Novatek via dochter Yamal LNG 35,2 terawattuur (TWh) LNG aan België in de zeven maanden na het transitverbod.

Ter vergelijking: tussen april en oktober van de voorgaande drie jaar werd doorgaans ongeveer 20 TWh Russisch LNG in het Belgische netwerk geïnjecteerd. Dit komt neer op een stijging van meer dan twee derde in netto-import.

De Nationale Bank van België heeft ook een significante toename van de Russische LNG-import bevestigd. In juli en augustus zou de waarde van LNG-importen uit Rusland zijn verdrievoudigd ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar.

Het transitverbod wordt gezien als een eerste stap richting een volledige EU-ban op Russische gasimport, die naar verwachting in 2027 van kracht wordt.

Zorgen over bevroren tegoeden

Intussen is België naar voren gekomen als een brandpunt in het EU-debat over het Ruslandbeleid, omdat het zowel de LNG-terminal van Zeebrugge huisvest — een belangrijk knooppunt voor Europese gasstromen — als Euroclear, het in Brussel gevestigde financiële dienstverleningsbedrijf dat het grootste deel van de bevroren Russische staatstegoeden bewaart.

De Europese Unie heeft ingestemd met het onbepaalde tijd bevriezen van activa van de Russische centrale bank om een grote lening aan Kiev veilig te stellen.

België, waar het merendeel van de bevroren tegoeden bij een financiële clearinginstelling wordt gehouden, is de belangrijkste tegenstander van het plan. Het vreest dat Rusland zal terugschieten en geeft de voorkeur aan dat de EU de gelden op internationale markten leent.

Vorige week dagvaardde de Russische centrale bank de Belgische clearinginstelling Euroclear bij een Moskouse rechtbank, wat de druk op België en zijn Europese partners verhoogde.

De Europese Commissie verzekerde België volgens een gelekte brief die door meerdere media is verkregen dat het niet alleen financiële of juridische gevolgen zal ondervinden als bevroren Russische activa in Brussel worden verbeurd verklaard en gebruikt ter ondersteuning van Oekraïne.

Publieke scepsis

De Belgische premier Bart De Wever zei donderdag echter dat de garanties die de EU biedt voor een plan om Russische activa voor Oekraïne te gebruiken, tot nu toe “onvoldoende” zijn.

“België zal geen oplossing accepteren waarbij wij als enige zowel de risico's als de verantwoordelijkheid dragen”, zei De Wever tegen de Belgische wetgevers.

“Ik heb nog geen tekst gezien die mij zou kunnen overtuigen om de instemming van België te geven. Ik heb die nog niet gezien; ik hoop die vandaag te zien, maar ik heb die nog niet gezien”, zei hij.

De publieke scepsis groeit ook. Zo'n twee derden van de Belgen verwerpt een EU-plan om de bevroren Russische tegoeden te gebruiken, volgens een nieuwe peiling door grote Belgische media.

Ongeveer €140 miljard ($162 miljard) aan Russische staatstegoeden is momenteel geblokkeerd bij Euroclear, het in Brussel gevestigde financiële dienstverleningsbedrijf. De Commissie stelt voor deze middelen te gebruiken om in 2026 en 2027 economische en militaire hulp aan Oekraïne te verlenen.