België en Congo halen banden aan: Kinshasa stuurt voor het eerst militair attaché naar Brussel
Tijdens een toespraak voor Belgische ondernemers in Kinshasa pleitte Francken voor een koerswijziging in de Afrika-politiek. Volgens de minister heeft België zichzelf in het verleden buitenspel gezet door een “te moraliserende aanpak”.
De Democratische Republiek Congo (DRC) zal voor het eerst sinds haar onafhankelijkheid een militaire attaché stationeren in Brussel. Dat nieuws werd bevestigd tijdens een officieel bezoek van minister van Defensie Theo Francken aan Kinshasa op maandag 1 december 2025. De aankondiging markeert een nieuwe fase in de ontdooiende relaties tussen beide landen, waarbij België kiest voor een meer pragmatische benadering in Afrika.
Minister Francken, vergezeld door Chef Defensie Frederik Vansina, werd in Kinshasa ontvangen door zijn Congolese ambtgenoot Guy Kabombo. Volgens de Congolese vicepremier Kabombo getuigt het bezoek van een "historisch partnerschap dat strategisch is geworden". Als teken van deze hernieuwde samenwerking zal Congo binnenkort een defensieattaché naar Brussel sturen om de militaire communicatie te stroomlijnen.
Logistieke steun in het oerwoud
De Belgische missie bleef niet beperkt tot diplomatieke handdrukken in de hoofdstad. De delegatie vloog met een A400M-transportvliegtuig naar Kindu, diep in het oosten van Congo. Daar ondersteunt België, gefinancierd door de European Peace Facility, de modernisering van de 31ste Snelle Reactiebrigade van het Congolese leger (FARDC).
“Het gaat om logistieke steun, geen wapens,” verduidelijkte Francken. “Denk aan vrachtwagens, jeeps, radio’s, tenten en medisch materiaal.” De minister benadrukte de unieke positie van België binnen de NAVO: “Niemand heeft de kennis en ervaring in huis om in Congo zo’n operatie op te zetten. Niemand, behalve wij.” Ook bezocht de minister het militair ziekenhuis in Kinshasa om de medische samenwerking te evalueren.
Van moraliseren naar pragmatisme
Tijdens een toespraak voor Belgische ondernemers in Kinshasa pleitte Francken voor een koerswijziging in de Afrika-politiek. Volgens de minister heeft België zichzelf in het verleden buitenspel gezet door een “te moraliserende aanpak”, waardoor spelers als China—die inzetten op monopolies in kritieke grondstoffen zoals kobalt—vrij spel kregen.
“De Belgische en Europese Afrika-politiek moet gestoeld zijn op realiteitszin in plaats van wensdenken,” aldus Francken. De aanwezigheid in de regio moet niet alleen de stabiliteit bevorderen, maar ook de belangen van Belgische bedrijven en de 8000 landgenoten in Congo beschermen.
Aanhoudend geweld in Oost-Congo
Het bezoek vindt plaats tegen de achtergrond van aanhoudend geweld in Oost-Congo, waar de rebellengroep M23, gesteund door buurland Rwanda, terrein blijft winnen. Ondanks vredesoverleg in Washington en Doha, dat door de VS en Qatar werd gefaciliteerd, is er nog geen sprake van een staakt-het-vuren.
Eerder dit jaar, in augustus en oktober, drong de Belgische minister van Buitenlandse Zaken Maxime Prévot al aan op een sterkere Afrikaanse rol bij de vredesbesprekingen. Ook de Congolese president Felix Tshisekedi riep in oktober in Brussel zijn Rwandese ambtgenoot Paul Kagame op om de "escalatie te stoppen", maar hulporganisaties zoals Artsen Zonder Grenzen melden dat de situatie op het terrein onverminderd ernstig blijft.
Oefening ‘Tropical Storm’ in Gabon
Na het bezoek aan Congo reist minister Francken door naar Gabon. Daar vindt tot 10 december de grootschalige oefening Tropical Storm plaats. Ongeveer 1200 Belgische militairen—voornamelijk paracommando's—en 500 Gabonese soldaten trainen er samen in een equatoriaal klimaat. De focus van de oefening ligt op gespecialiseerde verkenning en ‘direct action’ operaties, bedoeld om de operationele paraatheid van de speciale eenheden te vergroten.