Volgens het onderzoek van de Autoriteit Persoonsgegevens adviseerden AI-chatbots vaak slechts twee politieke partijen: de extreemrechtse Partij voor de Vrijheid en de linkse alliantie GroenLinks-PvdA, wanneer gebruikers werd gevraagd welke partij het beste aansloot bij hun standpunten.

Het onderzoek vergeleek vier bekende AI-chatbots met officiële Nederlandse stemtools zoals Kieskompas en StemWijzer. Het bleek dat de meeste politieke partijen niet vertegenwoordigd waren in de aanbevelingen van de chatbots.

"Chatbots lijken slimme tools, maar als stemhulpmiddel schieten ze consequent tekort", aldus Monique Verdier, vicevoorzitter van de privacywaakhond. "Hierdoor kunnen kiezers onbewust het advies krijgen om te stemmen op een partij die niet het beste bij hun voorkeuren past. Dit tast een hoeksteen van de democratie direct aan."

In meer dan 30% van de onderzochte gevallen werd de PVV als belangrijkste aanbeveling genoemd, terwijl GroenLinks-PvdA in bijna 25% van de gevallen als eerste werd genoemd. Middenpartijen zoals het CDA en de ChristenUnie werden nauwelijks genoemd, met respectievelijk 1,3% en 0,3%.

"Vertekening en polarisatie"

Onderzoekers beschreven dit als een "stofzuigereffect", waarbij linksgeoriënteerde gebruikers zich aangetrokken voelden tot GroenLinks-PvdA en rechtsgeoriënteerde gebruikers tot de PVV, wat leidde tot wat zij een "vertekening en polarisatie" van het politieke landschap noemden.

Verdier waarschuwde dat deze trend democratische processen zou kunnen bedreigen en zei: "Want als je, ongeacht waar je je inschrijft, uiteindelijk bij twee partijen terechtkomt, denk je misschien: 'Ik moet op die partij stemmen', ook al komt die partij helemaal niet overeen met jouw voorkeuren en de zaken die je belangrijk vindt."

De Autoriteit Persoonsgegevens drong er bij ontwikkelaars op aan ervoor te zorgen dat chatbots geen stemadvies meer geven en gebruikers in plaats daarvan doorverwijzen naar officiële websites met verkiezingsadvies.