Zware aardbeving (3,4) treft Groningen: 'Harde klap maakt einde aan de hoop'

De provincie Groningen is in de nacht van donderdag 13 op vrijdag 14 november opgeschrikt door een aardbeving met een kracht van 3,4 op de schaal van Richter. Volgens het KNMI gaat het om een van de zwaarste bevingen die ooit in de regio is gemeten. Hoewel de gaswinning al geruime tijd stilligt, werd met deze beving pijnlijk duidelijk dat de gevolgen nog lang niet voorbij zijn.

De beving vond plaats om 01.16 uur. Het epicentrum lag bij het dorp Zeerijp, tien kilometer ten westen van Delfzijl, op een diepte van drie kilometer. De schok werd in een groot deel van de provincie gevoeld, van de Duitse grens tot aan de grens met Drenthe. Enkele uren later, om 06.39 uur, volgde er nog een naschok met een kracht van 2,1.

Schade en onveilige situaties

De materiële gevolgen worden langzaam duidelijk. Tot vrijdagmiddag 12.00 uur waren er bij het Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG) 66 schademeldingen binnengekomen. Zorgwekkend is dat er in twaalf gevallen melding is gemaakt van een zogeheten 'Acuut Onveilige Situatie' (AOS).

Deze gevallen worden met spoed beoordeeld. De Groninger Bodembeweging verwacht dat het aantal meldingen de komende dagen nog flink zal oplopen, zodra de eerste schrik is weggeëbd en mensen de rompslomp van het melden aandurven.

Politieke reacties: 'Wake-upcall'

De beving heeft ook politiek Den Haag en de lokale bestuurders wakker geschud. Commissaris van de Koning René Paas stelt dat de beving "in één klap een einde heeft gemaakt aan de hoop dat het stoppen van de gaswinning zware aardbevingen zou voorkomen". Hij benadrukt dat de afhandeling van schade nu menselijker en makkelijker moet, zoals beloofd.

Staatssecretaris Eddie van Marum (Herstel Groningen) spreekt van een "keiharde klap bovenop alles wat al eerder is gebeurd" en reist vrijdagmiddag naar het gebied om bewoners te steunen. Jan Wigboldus, voorzitter van het Groninger Gasberaad, noemt de beving een "wake-upcall": "We waren een beetje in slaap gesust doordat het aantal bevingen afnam. Maar wetenschappers hebben dit voorspeld."

Met een kracht van 3,4 komt deze beving in de top drie van zwaarste aardbevingen in Groningen. De krachtigste beving ooit gemeten was in 2012 bij Huizinge (3,6). De beving van vannacht is qua kracht vergelijkbaar met die in Zeerijp (2018) en Westerwijtwerd (2019).

Nasleep gaswinning

Het Groningengasveld is sinds april 2024 definitief gesloten, maar seismologen waarschuwen al langer dat dit niet het einde van de aardbevingen betekent. Volgens seismoloog Läslo Evers van het KNMI en het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) zit er nog veel spanning in de diepe ondergrond. Door drukverschillen – gas stroomt van plekken met hoge druk naar lage druk – wordt die spanning soms ontladen via breuklijnen.

Hoewel de kans op zware bevingen op de lange termijn afneemt, kan dit proces van 'na-ijlen' nog tientallen jaren duren. Voor de Groningers betekent dit dat de onzekerheid voorlopig blijft.