Nationale stakingsdag aan Belgische universiteiten tegen banden met Israël
De actievoerders eisen effectieve sancties, zoals een economisch en militair embargo, en de verbreking van het EU-Israël Associatieakkoord. Meer dan 1000 studenten en personeelsleden ondertekenden een open brief ter ondersteuning van de staking.
In verschillende Belgische universiteitssteden, waaronder Brussel, Antwerpen, Gent en Leuven, hebben studenten en academici donderdag het werk neergelegd en lessen geboycot. Met een "nationale stakingsactie" eisen ze dat hun onderwijsinstellingen alle banden met Israëlische instellingen en bedrijven verbreken, verwijzend naar het aanhoudende geweld in Gaza.
De actiedag, georganiseerd op initiatief van het Europese platform 'Stop Funding Genocide', zag acties in het hele land. Volgens professor Gert Van Hecken (UA) is er geen officiële stakingsaanzegging, maar leggen veel personeelsleden het werk neer en worden lessen vervangen door 'walk-outs'. "De les wordt dan vervangen door een presentatie over Palestina, waarna de studenten gezamenlijk het auditorium verlaten," aldus Van Hecken.
Volgens de actievoerders onderhouden Belgische universiteiten nog steeds meer dan honderd banden met Israël. "Na bijna twee jaar van geweld en vernietiging in Gaza is het tijd om onze solidariteit duidelijk te tonen," stelt de socialistische vakbond Acod.
De eisen reiken verder dan de universiteiten. "Hoewel het initiatief vanuit de academische gemeenschap komt, richten we ons zeer duidelijk ook tegen de Belgische regering en de Europese Unie," zegt Mingtje Wang, student aan de UGent. De actievoerders eisen effectieve sancties, zoals een economisch en militair embargo, en de verbreking van het EU-Israël Associatieakkoord. Meer dan 1000 studenten en personeelsleden ondertekenden een open brief ter ondersteuning van de staking.
Acties aan de VUB
Aan de Vrije Universiteit Brussel (VUB) op de campus Etterbeek namen minstens 30 professoren en 200 studenten deel aan de staking. Professoren annuleerden hun lessen en er werd een alternatief programma georganiseerd met ontbijt, workshops en een centraal moment met speeches.
"Het is de eerste keer dat er een studenten- en academische staking voor Palestina plaatsvindt in ons land," vertelt VUB-student Johanna Pinket. De acties aan de VUB hebben al resultaat opgeleverd: rector Jan Danckaert beloofde tijdens de opening van het academiejaar geen nieuwe partnerschappen met Israëlische instellingen meer aan te gaan.
De actievoerders noemen dit "een grote overwinning", maar eisen meer. "We eisen ook het einde aan de drie samenwerkingen die er vandaag de dag nog zijn, waarvan één met een Israëlisch ministerie," aldus Pinket.
Spanningen aan de UAntwerpen
Ook aan de Universiteit Antwerpen (UAntwerpen) werd actiegevoerd door 'UAntwerp for Palestine'. Zo'n 150 tot 200 studenten kwamen samen in de agora van de universiteit. "Wie ons steunt, zit vandaag niet in de aula," zei studente Charlotte Duivis.
Volgens Duivis heeft de UAntwerpen nog dertien actieve samenwerkingen lopen. De actievoerders eisen dat deze worden doorgeknipt, met name "twee waarvan effectief bewezen is dat ze de mensenrechten schenden" en die door de ethische commissie van de universiteit werden afgekeurd.
Een woordvoerder van de UAntwerpen, Peter De Meyer, bevestigde dat het bestuurscollege inderdaad tegen het negatieve advies van de ethische commissie is ingegaan en heeft besloten deze twee projecten voort te zetten.
Uit persberichten van de UAntwerpen (juli en augustus 2025) blijkt dat het gaat om projecten met de Hebrew University en de Tel Aviv University. Het bestuurscollege besloot de samenwerkingen toch aan te houden, onder meer vanwege het onderwerp van het onderzoek (epilepsie bij kinderen) of omdat de partneruniversiteit als voldoende kritisch tegenover de eigen regering werd beschouwd.
De UAntwerpen stelt geen voorstander te zijn van een algemene academische boycot, maar vraagt wel, samen met andere Belgische universiteiten, om het EU-Israël Associatieverdrag op te schorten. Eerder dit jaar (mei 2024) zette de universiteit al een moratorium op nieuwe algemene samenwerkingsakkoorden met Israël, en de Faculteit Rechten verbrak in januari 2024 de banden met de Bar-Ilan University.
De actievoerders menen echter dat dit niet volstaat. "Vandaag verschuilen onze rectoren en regeringen zich achter procedures en contracten," besluit professor Van Hecken, "maar ze vergeten dat het internationaal recht boven budgettaire of administratieve overwegingen staat."