Na bijna tien jaar onderhandelen hebben de Europese Unie en Indonesië een omvangrijk handelsakkoord bereikt. Het zogenoemde Comprehensive Economic Partnership Agreement (CEPA) moet de economische banden versterken, importheffingen wegnemen en samenwerking bevorderen op het gebied van duurzaamheid, digitalisering en de groene transitie.
Volgens de Europese Commissie levert de deal Europese bedrijven jaarlijks naar schatting 600 miljoen euro besparing op invoerrechten op. Vooral sectoren als agrofood, chemie, automotive en de hoogwaardige maakindustrie profiteren. Voor Nederlandse exporteurs betekent dit nieuwe groeikansen, omdat heffingen op machines, geneesmiddelen, chemicaliën, zuivelproducten en vlees grotendeels verdwijnen. Voor auto’s vervallen importtarieven die nu nog oplopen tot wel 50 procent.
Niet alle markten gaan volledig open. Voor zogenoemde ‘gevoelige producten’ zoals rijst, suiker en bananen blijven importtarieven gelden of worden quota ingesteld. Daarmee wil Brussel voorkomen dat de interne markt overspoeld raakt met goedkope landbouwproducten en Europese boeren, zoals suikerbietentelers, zware concurrentie ondervinden.
Strategisch belang en grondstoffen
Voor de EU heeft het akkoord ook een strategische dimensie. Indonesië beschikt over grote reserves aan nikkel, kobalt, koper en tin, die onmisbaar zijn voor batterijen, elektrische voertuigen en andere groene technologieën. Tegelijkertijd wordt de Indonesische markt van ruim 285 miljoen consumenten toegankelijker voor Europese bedrijven.
Daarnaast zijn afspraken gemaakt over samenwerking in de digitale handel en toegang voor Europese bedrijven tot de Indonesische computer-, telecom- en autosector. Ook zijn clausules opgenomen over arbeidsrechten, klimaat en milieubescherming.
Nederlandse rol en handelscijfers
Nederland, dat een historische band onderhoudt met Indonesië, speelde achter de schermen een rol bij de totstandkoming van het akkoord. Vorig jaar exporteerde Nederland voor ruim 1,1 miljard euro aan goederen naar Indonesië, terwijl de import vanuit het land 3,2 miljard euro bedroeg, zo blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek.
Het Nederlandse bedrijfsleven reageert positief. Werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland noemen het akkoord een belangrijke stap: “Juist in een tijd van geopolitieke en economische instabiliteit is het van groot belang om nieuwe partners te vinden. Met dit akkoord versterken de EU en Indonesië niet alleen hun economische banden, maar ook hun strategische samenwerking in de Indo-Pacifische regio.”
Internationale context
De onderhandelingen tussen Brussel en Jakarta kregen de afgelopen maanden extra vaart door de verslechterde handelsrelaties met de Verenigde Staten sinds het aantreden van president Donald Trump. De EU zoekt actief naar nieuwe partners en hoopt dit jaar ook een vrijhandelsakkoord te sluiten met India en de overeenkomst met de Mercosur-landen (Argentinië, Brazilië, Paraguay en Uruguay) af te ronden.
Het akkoord is nog niet van kracht: zowel de Europese lidstaten en het Europees Parlement als het Indonesische parlement moeten de overeenkomst goedkeuren. Toch spreekt Commissievoorzitter Ursula von der Leyen van een “mijlpaal die nieuwe kansen creëert voor het Europese bedrijfsleven en boeren in een grote en groeiende economie.”
