België heeft samen met vijf andere Europese lidstaten een dringend beroep gedaan op de Europese Unie om haar invloed aan te wenden voor de bevolking in Gaza. In een gezamenlijke brief aan de nieuwe EU-buitenlandchef Kaja Kallas dringen de landen aan op "alle mogelijke maatregelen" om een massale instroom van humanitaire hulp te garanderen, nu de winter de toch al fragiele situatie in de Gazastrook verergert.
Aan de vooravond van de Raad Buitenlandse Zaken in Brussel, die afgelopen maandag plaatsvond, sloot België zich aan bij een initiatief met Spanje, Ierland, Luxemburg, Slovenië en Portugal. De boodschap van de zes landen is helder: het huidige staakt-het-vuren, dat op 10 oktober 2025 inging, wordt voortdurend geschonden en de humanitaire protocollen worden niet nageleefd.
Oproep tot daadkracht
De ondertekenaars, waaronder België, uiten in de brief hun "groeiende bezorgdheid" over het gebrek aan vooruitgang. Twee maanden na het ingaan van het bestand kampt de bevolking van Gaza nog steeds met ernstige tekorten aan voedsel, onderdak, medicijnen en sanitaire voorzieningen.
De ministers stellen dat de hoeveelheid hulp die het gebied binnenkomt "bij lange na niet voldoende" is. Ze bekritiseren de strenge Israëlische controles die een effectieve humanitaire respons belemmeren en eisen dat alle grensovergangen volledig worden heropend, limieten voor vrachtwagens worden opgeheven en douanebeperkingen worden versoepeld.
"Er is sprake van een staakt-het-vuren dat te kwetsbaar is en vooral te vaak wordt geschonden. Dit moet definitief worden geconsolideerd," aldus de Spaanse minister van Buitenlandse Zaken José Manuel Albares, die het initiatief samen met zijn Belgische en Ierse collega's leidde.
Amerikaans vredesplan en spanningen
De oproep van de Europese landen komt op een moment van diplomatieke hoogspanning. Tijdens de bijeenkomst in Brussel werden de EU-ministers via een videoverbinding bijgepraat door de Amerikaanse gezant Steve Witkoff en Jared Kushner, de schoonzoon en voormalig adviseur van de Amerikaanse president Donald Trump. Zij presenteerden een "pril vredesplan" dat volgens betrokkenen een "straaltje hoop" biedt, maar nog veel consolidatie vereist.
Ondertussen lopen de spanningen op het terrein op. Israël en Hamas beschuldigen elkaar van vertragingen in de tweede fase van het bestand. Israël meldde afgelopen weekend nog een kopstuk van Hamas te hebben gedood, ondanks de wapenstilstand. Sinds het begin van de oorlog in oktober 2023 zijn meer dan 70.600 mensen gedood in Gaza. Zelfs na het bestand van oktober 2025 meldt het ministerie van Volksgezondheid in Gaza nog honderden nieuwe slachtoffers.
Steun voor UNRWA
Een ander cruciaal punt voor België en de coalitiepartners is de positie van UNRWA, de VN-organisatie voor Palestijnse vluchtelingen. Er heerst grote bezorgdheid over berichten dat de Verenigde Staten overwegen terreursancties op te leggen aan de organisatie. De Luxemburgse minister Xavier Bettel waarschuwde, in lijn met het Belgische standpunt, dat een dergelijk besluit "desastreus" zou zijn voor de hulpverlening.
De zes landen benadrukken de onmisbare rol van de VN en waarschuwen dat het beperken van internationale NGO's een levensvatbare humanitaire respons onmogelijk maakt. Ze herbevestigden tevens hun inzet voor een tweestatenoplossing en noemden de uitbreiding van nederzettingen in bezet Palestijns gebied illegaal.
De EU-ministers bespraken tijdens de top ook de mogelijke inzet van een EU-grensmissie (EUBAM) in Rafah om de in- en uitstroom uit de Gazastrook te vergemakkelijken, een stap waar België en zijn partners sterk op aandringen om de humanitaire catastrofe het hoofd te bieden.
