Zonder extra klimaatmaatregelen komen de Belgische economie en de nationale veiligheid ernstig in het gedrang. Dat is de harde conclusie van de 'Belgian Climate Risk Assessment' (BCRA), een uitgebreide studie van het klimaatinstituut Cerac die donderdag werd gepubliceerd. Het rapport waarschuwt voor duizenden hittedoden, pandemieën, en grote infrastructuur- en voedselproblemen, waar België volgens de onderzoekers nog niet klaar voor is.
Cerac, dat inzichten en aanbevelingen biedt om België weerbaarder te maken tegen de gevolgen van de klimaatverandering, stelt dat een consequent adaptatiebeleid nodig is. Maar daar wringt het schoentje. Met het huidige versnipperde beleid is België volgens Cerac nog niet in staat om een coherent beleid op poten te zetten.
"De vraag is niet langer óf klimaatrampen zullen plaatsvinden, maar wanneer, en hoe we erop zullen reageren," aldus Luc Bas, directeur van Cerac. Het rapport stelt dat het probleem "met dezelfde urgentie en inzet van middelen moet worden aangepakt als andere grote bedreigingen voor de veiligheid".
Economische en financiële schokken
Het instituut schetst een desastreus beeld voor de economie. De overstromingen van juli 2021 in Wallonië en Limburg veroorzaakten al een geschatte schade van 5,2 miljard euro. Toekomstige rampen kunnen soortgelijke bedragen kosten.
Cerac waarschuwt dat als er niets verandert, de staatsschuld tegen 2050 met 15 procent kan toenemen, wat een budgettaire aanpassing van 1,4 procent van het bbp vereist . Dit komt bovenop de druk op de verzekeringsmarkt. "Met de toename van klimaatrampen bestaat het risico dat herverzekeraars de Belgische markt verlaten, waardoor burgers en bedrijven zich niet meer of enkel tegen veel hogere prijzen kunnen verzekeren," zegt econoom Grégory Truong.
De impact zal ook breder voelbaar zijn. Watertekorten bedreigen cruciale sectoren zoals de chemie, farmacie, de voedingsindustrie en het toerisme.
Voedselvoorziening en gezondheid in het gedrang
De landbouwsector riskeert jaarlijkse verliezen van tientallen miljoenen euro's door extreme weersomstandigheden. Deze instabiliteit kan problemen veroorzaken voor de werkgelegenheid in de sector en de voedselvoorziening onzeker maken.
De klimaatverandering brengt ook directe gezondheidsrisico's met zich mee. Zelfs in een optimistisch scenario verwacht Cerac meer dan 1000 extra overlijdens per jaar als gevolg van hitte. Hitte zal ook leiden tot meer pollenallergieën, luchtvervuiling en mentale gezondheidsproblemen .
Daarnaast zullen mens en dier vaker geconfronteerd worden met pandemieën. Het rapport noemt vogelgriep, blauwtong en ziektes zoals dengue en chikungunya, die door exotische muggen worden verspreid . "Zonder aanpassing dreigt het zorgsysteem verder overbelast te raken," aldus Cerac .
Volgens de studie zullen de kwetsbare groepen, zoals ouderen, sociaal zwakkeren, landbouwers en stedelingen, de gevolgen het eerst voelen, maar op termijn wordt heel de samenleving getroffen . Bas benadrukte daarom dat België "moet samenwerken op beleidsniveau om klimaatrampen te voorkomen."
