België is officieel toegetreden tot het NATO Strategic Communications Centre of Excellence (NATO StratCom COE) in Riga, Letland. Minister van Defensie Theo Francken (N-VA) ondertekende maandag de toetreding. De stap moet België weerbaarder maken tegen hybride dreigingen, zoals de toenemende Russische desinformatiecampagnes en de inzet van AI-bots.

"De strijd om veiligheid wordt vandaag niet alleen op het terrein gevoerd, maar ook in het informatiedomein," verklaarde minister Francken tijdens zijn officiële bezoek aan de Letse hoofdstad. Volgens de minister is het cruciaal dat België kan rekenen op de beste expertise, middelen en partners om feiten van manipulatie te onderscheiden en strategisch te communiceren.

Oorlog met woorden

Hoewel het centrum zich richt op brede strategische communicatie, wees Francken in een bericht op sociale media expliciet naar Rusland als de grote agressor in deze "oorlog met woorden". Volgens de minister investeert Rusland zwaar in mankracht en geld om wantrouwen te zaaien tegen westerse overheden en de steun aan Oekraïne te discrediteren.

Francken schetste daarbij een gedetailleerd beeld van de moderne tactieken: "Dit gebeurt via Amerikaanse en Europese YouTube-influencers die in crypto worden betaald, maar ook via fake profielen met Vlaamse namen in grote Telegram- en Facebookgroepen." Deze berichten worden vervolgens door AI-bots gepusht voor een maximaal bereik. "Sommige Vlamingen nemen de onzin voor waar aan en verspreiden ze gratis verder, met de passie van een gelovige," waarschuwde hij.

Drones en fake news

De noodzaak voor deze samenwerking werd recent onderstreept door incidenten in eigen land. Na meldingen van verdachte drones boven België, doken er volgens Francken vrijwel onmiddellijk misleidende berichten op in buitenlandse media. "Deze gebeurtenissen tonen aan dat we onze expertise in strategische communicatie, inclusief AI-gestuurde analyse, verder moeten ontwikkelen om onze samenleving proactief te beschermen."

Het kenniscentrum Het StratCom COE, dat in 2014 werd opgericht door onder meer de Baltische staten, het VK en Duitsland, opereert buiten de commandostructuur van de NAVO maar is wel door het bondgenootschap erkend. Het centrum biedt onderzoek, analyse en training op het gebied van strategische communicatie en 'perception management'. Artificiële intelligentie speelt hierin een steeds grotere rol, zowel om desinformatie vroegtijdig te detecteren als om effectieve communicatiestrategieën te ontwikkelen.

Met de toetreding wil België niet zelf desinformatie gaan verspreiden, maar juist hameren op feiten. "Met elke Russische leugen die we staalhard kunnen ontkrachten, zullen meer mensen hun spel herkennen als een doelbewuste poging van een vijandige mogendheid om ons te verzwakken," besluit Francken.