Nemo, de Zwitserse artiest die in 2024 het Eurovisie Songfestival won, heeft besloten de winnaarstrofee terug te sturen naar de European Broadcasting Union (EBU). De 26-jarige artiest doet dit uit onvrede over de beslissing van de organisatie om Israël ook volgend jaar te laten deelnemen aan het liedjesfestijn.
In een video en bericht op Instagram laat Nemo weten de glazen microfoon per post terug te sturen naar het hoofdkwartier van de EBU in Genève. "Hoewel ik enorm dankbaar ben voor de gemeenschap rondom dit festival en alles wat deze ervaring me heeft geleerd, voel ik vandaag de dag dat deze trofee niet langer op mijn plank thuishoort", aldus de artiest.
Conflict tussen waarden en daden
De kern van Nemo's bezwaar ligt in de kloof tussen de uitgedragen waarden van het festival en de realiteit. "Eurovisie zegt te staan voor eenheid, inclusie en waardigheid voor iedereen", schrijft Nemo. "Maar de aanhoudende deelname van Israël, terwijl een onafhankelijke onderzoekscommissie van de VN concludeerde dat er sprake is van genocide in Gaza, legt een duidelijk conflict bloot tussen die idealen en de besluiten van de EBU."
Volgens Nemo wordt het evenement, ondanks de claim van de EBU dat het 'niet-politiek' is, gebruikt voor politieke doeleinden. "De wedstrijd is herhaaldelijk ingezet om het imago te verzachten van een staat die wordt beschuldigd van ernstig wangedrag." De artiest benadrukt daarbij dat het protest niet gericht is tegen individuele artiesten, maar tegen de structurele opstelling van de organisatie.
"Als de waarden die we op het podium vieren daarbuiten niet worden nageleefd, verliezen zelfs de mooiste liedjes hun betekenis", stelt Nemo. "Ik wacht op het moment dat woorden en daden op één lijn liggen. Tot die tijd is deze trofee van jullie."
Golf van terugtrekkingen
De actie van Nemo staat niet op zichzelf. Het Eurovisie Songfestival verkeert in zwaar weer door de controverse rondom Israël. Inmiddels hebben vijf landen – Nederland, Spanje, Ierland, Slovenië en IJsland – aangekondigd volgend jaar niet deel te nemen aan de editie in Wenen.
In Nederland maakte omroep AVROTROS vorige week bekend af te haken, nadat uit een bijeenkomst van de EBU bleek dat een meerderheid van de deelnemende landen Israël niet wilde uitsluiten. Nemo verwijst in het statement ook naar deze leegloop: "Wanneer landen zich terugtrekken vanwege deze tegenstrijdigheid, zou duidelijk moeten zijn dat er iets grondig mis is."
Reactie EBU
Martin Green, directeur van het Songfestival, heeft in een reactie laten weten "bedroefd" te zijn over het besluit van Nemo om de trofee in te leveren. Hij geeft aan de opvattingen van de artiest te respecteren en benadrukt dat Nemo een gewaardeerd lid van de "Eurovisie-familie" blijft.
Nemo won het festival in mei 2024 in het Zweedse Malmö met het nummer The Code. Hen was de eerste non-binaire artiest die de wedstrijd won. Ook tijdens die editie waren er al grootschalige protesten en incidenten rondom de deelname van Israël.
