België herschikt diplomatiek netwerk grondig: 8 posten sluiten, 5 nieuwe openen

Belgische minister van Buitenlandse Zaken Maxime Prévot (Les Engagés) heeft een grondige herschikking van het Belgische diplomatieke netwerk in het buitenland aangekondigd. In de loop van 2026 en 2027 zullen acht posten sluiten, vijf nieuwe worden geopend en een twintigtal bestaande posten wordt versterkt. Volgens de minister is deze 'reshuffle' noodzakelijk door de snel evoluerende geopolitieke context.

Het Belgische netwerk van diplomatieke posten, dat dient als de "ogen en oren" van het land in het buitenland, was volgens Prévot al 12 tot 15 jaar niet meer grondig geëvalueerd.

"De wereld verandert in sneltempo," aldus Prévot. "Handels- en tariefoorlogen dwingen ons om ons netwerk van partners te herdenken en onze actieradius en invloed te diversifiëren. Gewapende conflicten nemen toe, bereiken nu ook de grenzen van Europa en leiden tot een massale heroriëntatie van verschillende strategische economische sectoren."

De minister wees er ook op dat de ontwikkelingssamenwerking wereldwijd wordt geconfronteerd met budgettaire besparingen, wat noopt tot een herziening van de werkwijze.

Wat verandert er?

De herschikking omvat zowel sluitingen als nieuwe openingen en versterkingen.

Deze 8 posten sluiten:

• Sarajevo (Bosnië-Herzegovina)
• Conakry (Guinee)
• Bamako (Mali)
• Maputo (Mozambique)
• Havana (Cuba)
• Rio de Janeiro (Brazilië)
• Koeweit-stad (Koeweit)
• Guangzhou (China)

Deze 5 nieuwe posten openen:

• Tirana (Albanië)
• Windhoek (Namibië)
• Tasjkent (Oezbekistan)
• Muscat (Oman)
• Een ambassadeur voor Syrië, die vanuit Beiroet (Libanon) zal werken.

Daarnaast worden een twintigtal posten versterkt, waaronder die in de Baltische staten en in Panama en Chili, mede om de strijd tegen internationale georganiseerde misdaad op te voeren.

Minister Prévot benadrukt dat het niet om een besparingsoefening gaat. "De sluitingen doen geen afbreuk aan het belang dat we blijven hechten aan onze bilaterale relaties met de betrokken landen," stelde hij. "We zullen in die landen niet afwezig zijn; we zullen er anders aanwezig zijn," bijvoorbeeld via posten in buurlanden of via speciale gezanten.

Het positieve budgettaire saldo dat uit de operatie voortvloeit, zal opnieuw geïnvesteerd worden om andere teams te versterken. Er wordt ook een pool van "vliegende diplomaten" opgericht, een flexibele groep die snel kan worden ingezet bij crisissituaties, langdurige ziekte of ter vervanging tijdens ouderschapsverlof.

Kritiek op sluiting post Havana

De sluiting van de ambassade in de Cubaanse hoofdstad Havana botst op kritiek van oppositiepartij PVDA. De post in Havana is momenteel ook verantwoordelijk voor Haïti en de Dominicaanse Republiek.

"Op een moment dat het internationaal recht en de internationale verstandhouding al zwaar onder druk staan (...) hebben we juist méér diplomatie nodig", vindt Kamerlid Peter Mertens. Hij verwijst naar de recente orkaan Melissa, waarbij de ambassade nuttig was bij het verwerken van solidariteitsgiften.

Volgens minister Prévot zal de consulaire bijstand voor Belgische toeristen in het Caribisch gebied voortaan worden verzekerd vanuit de post in Panama-Stad.