De Europese Unie en de Verenigde Naties luiden de noodklok over de catastrofale humanitaire situatie in El-Fasher, Soedan. De EU heeft vrijdag gewaarschuwd dat de belegerde stad "een kerkhof van de mensheid" is geworden en volledig ontoegankelijk is voor hulpverleners. De VN voegt daaraan toe dat burgers "wreedheden van onvoorstelbare omvang" ondergaan.
Tijdens een briefing van de Europese Commissie beschreef woordvoerder Eva Hrncirova Soedan als "een van de ergste humanitaire crises ter wereld". Ze benadrukte dat burgers vastzitten, ziekenhuizen worden gebombardeerd, hulproutes zijn geblokkeerd en mensen worden "opgejaagd".
"El-Fasher is niet toegankelijk voor humanitaire werkers," aldus Hrncirova. Ze veroordeelde de "gruweldaden" en benadrukte dat "uithongering en massamoorden niet als oorlogswapens mogen worden gebruikt", wat een schending is van het internationaal humanitair recht. De EU dringt aan op een onmiddellijk permanent staakt-het-vuren en "veilige, onbelemmerde humanitaire toegang".
VN bevestigt "stad van verdriet"
De waarschuwing van de EU komt op het moment dat ook de VN melding maakt van een escalatie van "brutale aanvallen" in de stad, die op 26 oktober werd ingenomen door de paramilitaire Rapid Support Forces (RSF).
"De afgelopen 10 dagen heeft El-Fasher een escalatie van brutale aanvallen gezien. Het is een stad van verdriet geworden," zei Li Fung, de VN-mensenrechtenvertegenwoordiger in Soedan, zaterdag in een verklaring. "Burgers die 18 maanden van beleg en vijandelijkheden overleefden, ondergaan nu wreedheden van onvoorstelbare omvang."
Volgens Fung zijn honderden mensen gedood, "inclusief vrouwen, kinderen en gewonden die veiligheid zochten in ziekenhuizen en scholen. Hele families werden neergeschoten terwijl ze vluchtten."
De Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de VN, Volker Turk, vreest dat "afschuwelijke wreedheden zoals standrechtelijke executies, verkrachting en etnisch gemotiveerd geweld" doorgaan in de stad en dat burgers die nog vastzitten, worden verhinderd te vertrekken.
Massale vlucht en nijpende toestanden
De Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) schat dat 82.000 mensen El-Fasher en omliggende gebieden zijn ontvlucht, op een totale bevolking van ongeveer 260.000.
Velen zijn gevlucht naar het nabijgelegen Tawila, waar hulporganisaties een nieuwe crisis zien ontstaan. Volgens Adam Rojal, woordvoerder van een hulpgroep voor ontheemden, zijn meer dan 16.000 mensen in Tawila aangekomen en hebben zij dringend behoefte aan voedsel, medicijnen en onderdak. Sommige families overleven op slechts één maaltijd per dag.
Artsen Zonder Grenzen (MSF) rapporteert "extreem hoge niveaus van ondervoeding onder kinderen en volwassenen". Mathilde Vu van de Noorse Vluchtelingenraad (NRC) voegde toe dat veel families aankomen met "kinderen die niet van henzelf zijn", wat erop wijst dat de ouders "onderweg zijn verdwenen, gedood of vastgehouden."
Een rapport van het Humanitarian Research Lab van Yale University op 28 oktober vond bewijs van "massamoorden", waaronder bloedsporen die zichtbaar waren op satellietbeelden.
Uitbreidend conflict en wankele hoop op staakt-het-vuren
Het conflict tussen het Soedanese leger en de RSF, dat in april 2023 begon, heeft zich inmiddels uitgebreid naar de naburige regio Kordofan. Een droneaanval op el-Obeid doodde deze week minstens 40 mensen.
Er ligt een voorstel voor een humanitaire pauze van drie maanden op tafel, ingediend door de 'Quad'-groep (VS, Saoedi-Arabië, VAE en Egypte). De RSF heeft positief gereageerd op het idee, maar de door het leger gesteunde regering, die het noorden en oosten van het land controleert, heeft nog niet publiekelijk gereageerd.
De val van El-Fasher—het laatste bolwerk van het leger in de regio Darfur—geeft de RSF de controle over alle vijf de deelstaat-hoofdsteden in het westen, wat de vrees voor een de facto geografische opdeling van Soedan aanwakkert.
