Na een politieke marathon van meer dan 20 uur hebben de topministers van de Belgische federale regering maandagochtend een akkoord bereikt over de begroting. Het pakket omvat maatregelen ten belope van 9,2 miljard euro om de overheidsfinanciën op orde te krijgen. Premier Bart De Wever sprak van een "pittige oefening", maar toonde zich opgelucht dat er witte rook is.
Het akkoord, dat de ambitie heeft om het Belgische begrotingstekort structureel aan te pakken, bevat een mix van besparingen, nieuwe belastingen en hervormingen. Hoewel een algemene btw-verhoging is afgehouden, zullen burgers de impact voelen via gerichte btw-verhogingen, accijnsaanpassingen en een hervorming van de loonindexering voor hoge inkomens.
Fiscale maatregelen: Btw en accijnzen
Een van de kernpunten van het akkoord is dat er geen algemene btw-verhoging komt. Wel worden specifieke tarieven opgetrokken van 6% naar 12%. Dit geldt onder andere voor:
Hotelovernachtingen en campings;
Afhaalmaaltijden;
Sport- en vrijetijdsactiviteiten. Daartegenover staat dat de btw op niet-alcoholische dranken in de horeca daalt van 21% naar 12%.
Op vlak van energie kiest de regering voor een taxshift. De accijnzen op aardgas zullen de komende jaren geleidelijk stijgen, wat de verwarmingsfactuur voor veel gezinnen zal verhogen. Tegelijkertijd worden de accijnzen op elektriciteit verlaagd om elektrificatie aan te moedigen.
Ook online winkelen buiten de EU wordt duurder. Er komt een pakjestaks van 2 euro op bestellingen bij niet-Europese webshops zoals Shein, Temu en AliExpress. Daarnaast wordt vliegen duurder: de vliegtaks voor korte afstanden verdubbelt tegen 2027 van 5 naar 10 euro.
Lonen en de nieuwe 'Centenindex'
De automatische loonindexering blijft grotendeels behouden, maar wordt aangepast voor de hogere inkomens. Er wordt een zogenaamde 'centenindex' ingevoerd. Concreet betekent dit:
Voor brutolonen tot 4000 euro blijft de volledige indexering gelden.
Wie meer verdient, krijgt enkel een indexering op dat bedrag van 4000 euro; het deel daarboven wordt niet geïndexeerd. Dit zou twee keer gebeuren, vermoedelijk in 2026 en 2028.
Voor uitkeringen en pensioenen ligt de grens op 2000 euro.
Als compensatie wordt een geplande belastingverlaging op arbeid versneld uitgevoerd. De verlaging van de personenbelasting zal al in 2028 voelbaar zijn in plaats van 2029. Bovendien stijgt het minimumloon vanaf 1 april met 50 euro netto.
Sociale zekerheid, Gezondheidszorg en Justitie
De regering wil 100.000 langdurig zieken terug naar de arbeidsmarkt leiden, onder meer via een proefproject met een 'arbeidsparticipatietoeslag'. Toch haalde CD&V een slag thuis: ziektedagen blijven meetellen voor de pensioenopbouw.
In de gezondheidszorg wordt de groeinorm verlaagd van 3% naar 2,5%, al is er nog steeds 3,7 miljard euro aan extra investeringen voorzien. Wel zal het remgeld voor doktersbezoeken stijgen. Opvallend is ook de invoering van een 'familiekrediet', wat vanaf 2026 zal resulteren in een extra week geboorteverlof.
Justitie en de ruimtevaartsector mogen rekenen op extra investeringen, met respectievelijk een miljard euro extra over de legislatuur en een miljard gespreid over vijf jaar. De banken- en effectentaks worden verhoogd en er komt een strengere aanpak van fiscale fraude via managementvennootschappen.
Reacties: Opluchting en Scherpe Kritiek
Binnen de regering verdedigen de partijen het compromis. MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez benadrukt dat de "winkelkar beschermd blijft" en er geen algemene btw-verhoging is. Vooruit en CD&V wijzen op het behoud van sociale correcties, de investeringen in de zorg en het vrijwaren van de pensioenrechten. Premier De Wever (N-VA) stelt dat het akkoord het schuldtracé met 32 miljard euro verbetert.
De oppositie reageert echter vernietigend.
PVDA spreekt van "indexdiefstal" en noemt het akkoord "onrechtvaardig" omdat miljonairs buiten schot zouden blijven.
Vlaams Belang noemt de regering een "ordinaire belastingsregering" die de modale Vlaming treft met hogere gasprijzen.
Groen en Ecolo hekelen de afbraak van het indexsysteem en stellen dat de middenklasse de zwaarste lasten draagt.
Ook vanuit de sectoren klinkt protest. De hotelsector en Horeca Vlaanderen waarschuwen dat de verdubbeling van de btw naar 12% zonder overgangsperiode hun concurrentiepositie zwaar zal schaden. Vakbonden hebben het over een onevenwichtig akkoord en voeren actie.
Premier De Wever zal het akkoord vandaag voorstellen in de Kamer, gevolgd door een stemming op vrijdag.
