De voordracht van William “Bill” White als nieuwe Amerikaanse ambassadeur in België zorgt voor grote controverse in Washington en Brussel. White, een voormalig museumdirecteur en fondsenwerver voor veteranen, werd in december 2024 door president Donald Trump naar voren geschoven als kandidaat. Zijn benoeming werd deze week goedgekeurd door de Senaatscommissie voor Buitenlandse Betrekkingen, waar de Republikeinen de meerderheid hebben. Toch leidt zijn kandidatuur tot scherpe kritiek, met name van Democratische senatoren, die hem beschuldigen van gebrekkig beoordelingsvermogen en banden met extremistische figuren.
Retweet van Dries Van Langenhove
De controverse draait om een bericht dat White in mei 2025 deelde op X (het voormalige Twitter). Hij retweette een video van de Belgische extreemrechtse activist Dries Van Langenhove, waarin die fulmineerde tegen het Belgische rechtssysteem. Kort daarna werd Van Langenhove door het Hof van Beroep in Gent veroordeeld wegens inbreuken op de antiracismewet en de negationismewet. Volgens de rechtbank droeg hij als oprichter en beheerder van het online netwerk Schild & Vrienden de verantwoordelijkheid voor negationistische en racistische boodschappen die via zijn kanalen werden verspreid.
Hoewel Van Langenhove niet persoonlijk berichten schreef die de Holocaust ontkenden, achtte de rechtbank hem schuldig omdat hij zijn platform openstelde voor dergelijke uitingen. Hij kreeg een straf met uitstel, maar ging in cassatie. White verwijderde later zijn retweet en verklaarde dat hij niet op de hoogte was van Van Langenhoves veroordelingen.
Kritiek van Democraten
Voor Democratische senatoren, onder wie Tim Kaine uit Virginia, is dat onvoldoende. Kaine sprak van een “ernstige fout” en noemde Whites kandidatuur een “smet op de commissie”. Volgens hem is het onaanvaardbaar dat iemand die een podium gaf aan “een antisemitische, Holocaustontkennende, veroordeelde crimineel uit België” een diplomatieke post krijgt in Brussel.
Kaine wees daarnaast op ander online gedrag van White: het verspreiden van complottheorieën rond de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2020 en het gebruik van denigrerende taal richting politici, waaronder Republikeinse collega Lindsey Graham. Zulke uitingen tonen volgens Kaine aan dat White niet het diplomatieke evenwicht en beoordelingsvermogen bezit dat van een ambassadeur wordt verwacht.
Reacties van Republikeinen
Republikeinse senatoren nemen het op voor White. Zij benadrukken dat hij spijt heeft van de retweet en dat hij al jarenlang nauwe banden onderhoudt met veteranenorganisaties en de Joodse gemeenschap in de VS. Volgens hen moet één fout niet zwaarder wegen dan zijn lange staat van dienst.
De Republikeinse meerderheid in de commissie stemde in met zijn voordracht, waardoor zijn nominatie nu naar de plenaire vergadering van de Senaat gaat. Aangezien ook daar de Republikeinen een meerderheid hebben, lijkt een definitieve bevestiging slechts een kwestie van tijd.
Belgisch perspectief
In België wordt intussen met argusogen naar de zaak gekeken. De timing is gevoelig: het antisemitisme in het land is sinds de aanval van Hamas op Israël op 7 oktober 2023 en de daaropvolgende oorlog in Gaza sterk toegenomen. Koning Filip sprak onlangs nog zijn bezorgdheid uit na de grafschennis van Jean Gol, voormalig liberale politicus.
Diplomatieke bronnen in Brussel wijzen erop dat België in theorie de accreditatie van White kan weigeren, maar dat dit een uitzonderlijk en zwaar diplomatiek incident zou veroorzaken. Een precedent bestaat: enkele jaren geleden weigerde ons land nog een Rwandese ambassadeur, waarna de diplomatieke banden met Kigali bekoelden. Toch acht men het onwaarschijnlijk dat België dezelfde stap zal zetten tegenover de Verenigde Staten, een van de belangrijkste bondgenoten.
De komende weken beslist de voltallige Amerikaanse Senaat over de benoeming van White. Indien hij wordt goedgekeurd, kan hij zich opmaken voor een delicate start als ambassadeur in Brussel, waar zowel de Belgische regering als de lokale Joodse gemeenschap met gemengde gevoelens naar zijn komst kijken. Wat bedoeld was als een routineuze diplomatieke benoeming, is uitgegroeid tot een testcase voor Trumps buitenlandbeleid én voor de omgang van de VS met antisemitisme en extremisme.
